Truman Şov (The Truman Show)

Yönetmen: Peter Weir

Oyuncular: Jim Carey, Laura Linney, Natascha McElhose, Ed Haris

Tür: Dram, Komedi, Bilimkurgu

Vizyon Tarihi: 16 Ekim 1988

Süre: 1 saat 43 dk.

Platon’un Mağara Alegorisi felsefi alanda önemli bir yere sahiptir. Platon hayâli bir mağara tasvir eder. Bu mağarada yüzleri duvara dönük ve zincirlerle bağlanmış insanlar vardır. Gördükleri tek şey karşılarındaki duvarda titreşen gölgelerdir. Mağaranın dışındaki nesnelerin duvardaki gölgeleri onlar için tek gerçek dünyadır. Ve nihayet içlerinden biri zincirlerinden kurtulur ve ateşe doğru yönelir. Gözleri önce bulanık görür ve sendeleyerek mağaradan çıkar. Başını kaldırdığında güneşi görür ve sorgulamanın kapıları açılmış olur. Yaratıcı senaryosu ile büyük beğeni toplayan filmlerden biri olan Truman Show, akıllara Platon’un Mağara Alegorisini getirir.

Güzel bir adada yaşayan başkarakter Truman, mutlu bir hayat sürmektedir. Lâkin adadaki tek gerçek kendisidir, geri kalan her şey bir kurgudur. Aslında Truman bir film stüdyosunun içinde yaşamaktadır ve çevresindeki herkes -hatta eşi de dâhil olmak üzere- oyuncudur. Truman’ın hayatı bir televizyon programında canlı yayın olarak yayınlanmaktadır. Önceleri Truman da mağarada zincirle bağlı insanlar gibi sadece kendi gördüklerini gerçek dünya sanmaktadır. Öldü sandığı babasını görmesi ise onu sorgulamaya ve şüphelenmeye götüren olaydır. Truman gerçeği anladığında kendi dünyası ile dış dünya arasında tercih yapmadan önce bütün izleyicilere son kez şöyle seslenir: “Günaydın! Olur ya belki sizi göremem; iyi günler, iyi akşamlar ve iyi geceler!”

Rhone’deki Yıldızlı Gece (Starry Night Over the Rhone), 1888 / Vincent Van Gogh

Van Gogh, “Rhone’deki Yıldızlı Gece” tablosunu büyük üne sahip olan “Yıldızlı Gece” tablosunu yapmadan yaklaşık bir yıl önce yapmıştır. Sanatçı için yıldızlar ve ayçiçekleri önemliydi ve bu önem eserlerine de yansıdı. Vincent Van Gogh bir mektubunda yıldızlar hakkındaki düşüncelerini şöyle anlatır: “Ölüm muhtemelen bir ressamın hayatındaki en zor şey değildir. Söylemeliyim ki yıldızlar hakkında pek fazla bilgim yoktur; ama tıpkı bir haritada kasabaları ve köyleri gösteren siyah noktalara baktığımda hayal kurmaya başladığım gibi onlara baktığımda da hayal kurmaya başlıyorum. Acaba neden gökyüzündeki parlak noktalar Fransa haritasındaki siyah noktalar kadar ulaşılabilir değildir? Tıpkı Tarascon’a ya da Rouen’e giderken trene bindiğimiz gibi bir yıldıza ulaşmak için de ölümü kullanırız.”

Tabloda yıldızların parlaklığı da suya yansıyan yapay ışıklar kadar güçlü ve dikkat çekicidir. Bir diğer dikkat çekici nokta ise ön plandaki çifttir. Birçok kişi çiftin Van Gogh’un kendisi ve hayalindeki eşi olduğu şeklinde yorum getirmiştir.

Van Gogh – Sanat ve Tutku / David Spence

David Spence’nin hazırladığı “Büyük Ressamlar” seti içerisinde yer alan “Van Gogh – Sanat ve Tutku” kitabında Van Gogh’un renklerinin izini sürmek mümkün. Kitap 1880’lerde Dünya’nın siyasi ve sosyo-ekonomik yapısını çok genel hatları ile özetleyerek başlar. Her çağın kendine özgü değerleri ve gerçekleri vardır. Bu bağlamda bir sanatçıyı, bir düşünürü ve bir yazarı anlamaya çalışmakta o kişinin yaşadığı dönemin toplumsal, siyasi ve ekonomik yapısı hakkında bilgi sahibi olmak önemlidir.

Kitapta Van Gogh’un ailesi, arkadaşları, etkilendiği ressamlar, özel hayatındaki sorunlar, ruhsal çöküş dönemleri gibi bilgilere yer verilmesi ve de zengin görsel kullanımı ressamın dünyasını gözünüzde canlandırmanızı sağlıyor. Van Gogh’un ünlü resimlerinin ele alındığı “Nasıl Yapıldı?” ve “Resimler Ne Anlatıyor?” bölümleri ise sanatçının vizyonunu kavramanıza yardımcı olmakla birlikte sizi tablolar üzerinde tekrar düşüncelere daldırıyor.

Kitabın Orijinal Adı: Van Gogh
Yazar: David Spence
Çevirmen: İlker Sevinç
Yayınevi: Beta Yayıncılık

Goya’nın Hayaletleri / Goya’s Ghosts

            

Yönetmen: Milos Forman

Oyuncular: Natalie Portman, Javier Bardem, Stellan Skarsgard

Tür: Dram

Vizyon Tarihi: 14 Eylül 2007

Süre: 1 saat 54 dk

Filme adını veren ressam Francisco Goya, 1788 yılında İspanya Kralı IV. Carlos’un ressamları arasında kendine yer edinirken 1799’da sarayın baş ressamlığına kadar yükselmiştir. 1700’lerin sonu ve 1800’lü yılların başını konu alan film aslında ana karakter Goya’nın üzerinden bahsedilen dönemde İspanya’nın hâlini yansıtır. Dönemin İspanyasında  engizisyonun insan hayatını bir anda yerle bir edecek güce sahip olduğu ve engizisyonun gücünü arkasına alan birinin din kisvesi altında, iktidar için ne tür ihtiraslarda bulunabileceği Javier Bardem tarafından canlandırılan Rahip Lorenzo karakteri ile simgelenmiştir. Engizisyonun keyfi kararı ile hayatı yerle bir edilen kişilerin çektikleri ise Natalie Portman’ın canlandırdığı Ines karakteri üzerinden yansıtılmıştır. Engizisyonun toplum üzerindeki baskısı sonrasında Fransız Devrimi’nin getirdiği değişim ve de Napolyon’un İspanya’yı ele geçirme girişimindeki karmaşalarla radikal değişim rüzgarlarını aktaran filmde bir günde dört mevsim yaşamış hissine kapılmanız kaçınılmaz.